ช่วงบ่ายแก่ๆ ในวันอากาศเย็นของสุดสัปดาห์กลางเดือนพฤศจิกายน เราเดินตามกลิ่นกะปิที่ลอยมาเตะจมูกตั้งแต่ย่ำเท้ามาถึงช่วงกลางเส้นถนนหลักของทรงวาด เมื่อเดินไปถึงต้นตอของกลิ่นจึงพบกับ ‘ครัว’ ขนาดย่อมที่จำลองครัวหลังบ้านของชาวเกาะสมุยมาไว้กลางถนนสุดฮิปสเตอร์แห่งใหม่ของกรุงเทพมหานคร ในนิทรรศการ Everything I Ate in Samui ซึ่งเป็นนิทรรศการครั้งแรกที่ทำควบคู่ไปการปล่อย Ep.1 ของหนังสารคดีอาหารในช่อง Everyday Podcast

ที่มาของกลิ่นมาจากเตาผัดแบบบ้านๆ ที่มีหัวหน้าพ่อครัว ซึ่งเป็นหนึ่งในทีมงานสารคดีกำลังง่วนผัดเมนู ‘วายคั่วสะตอ Noir’ อยู่ท่ามกลางเสียงท้องร้องจ๊อกๆ ของคนที่มาดูนิทรรศการ โดยเมนูนี้เป็นหนึ่งในเมนู ‘หรอยแรง’ ที่ได้รับการถ่ายทอดสูตรมาจากชาวเกาะสมุยแท้ๆ เสิร์ฟพร้อมข้าวหุงกะทิที่เป็นวิธีหุงข้าวธรรมดาสามัญของชาวสมุย แต่รสชาติพิเศษมากสำหรับชาวกรุงอย่างเรา

จ่ายเงิน 295 บาทเพื่อลิ้มรสวายคั่วสะตอหรอยแรงที่คนสมุยเขาภูมิใจนำเสนอกันที่โต๊ะ long table ที่ตั้งอยู่กลางตึกจัดนิทรรศการ พออิ่มปุ๊บจึงได้ฤกษ์ถามไถ่ทีมงานที่ยิ้มแป้นรอตอบคำถามเราอยู่ที่หน้าทางเข้านิทรรศการ และได้ค้นพบว่าทีมงานเบื้องหลังทั้งหมดนี้สามารถเรียกได้ว่าเป็นทีม ‘อเวนเจอร์’ ด้านอาหารที่แท้จริง นำทีมโดย เฟิน-สิริกันยา สุขสมัย, มด-สกล เต็งสกุล, รัต-ณัฐดาฉัตร์ ฉัตรปวีณ์, ปู-ปริวัทธน์ ธารินเจริญ, แอ้ม-ปาณิสรา ชมไพศาล และ กะแจะ-ศิริวรรณ ธรณนิธิกุล ซึ่งมารวมกลุ่มกันในนามของ ‘A Thai Rhapsody’ ทีมนักสำรวจอาหารที่ตั้งใจถ่ายทอดความเป็นไทย ผ่านเรื่องราวของวัฒนธรรมอาหารประจำท้องถิ่นทั่วไทยในรูปแบบสารคดี

แต่ทำไมต้องยกสมุยมาไว้ทรงวาด? เราได้คำตอบว่า ทั้งสมุยและทรงวาดมีความใกล้เคียงกันในแง่ความรุ่มรวยทางวัฒนธรรม ศิลปะ และอัตลักษณ์ประจำถิ่น หรือพูดง่ายๆ ว่า rich in culture นั่นเอง ซึ่งเหล่าทีมสารคดีเลือกใช้พื้นที่ของตึกแถวโบราณที่คนย่านทรงวาดเรียกกันติดปากว่า ‘ตึกผลไม้’ มาแปลงโฉมภายในให้เป็นห้องจัดแสดงภาพถ่าย และฟุตเทจตัวอย่างที่จะปรากฏอยู่ในสารคดีฉบับเต็ม

“ถ่ายยากมาก เพราะเราไม่มีสคริปต์มาก่อนเลย พี่แจะเขาเดินโต้งๆ ไปหาชาวบ้าน ลุงคนนึงชี้ไปทางท้ายหมู่บ้าน บอกว่ามีร้านโรตีที่ทำมาขาย 100 ก้อน ก็หมด 100 ก้อนอยู่ ทีมเราก็ลองเดินไปตามหา มันเป็นการถ่ายสารคดีที่แรร์และเรียลมากๆ” เฟิน-สิริกันยา ที่ควบตำแหน่งผู้กำกับและตากล้องรอง (ที่กลายเป็นตากล้องหลักแบบไม่ตั้งใจ) เล่าให้ฟังถึงความทรหดของช่วงถ่ายทำสารคดีในสมุย “ช็อตเด็ดทุกอย่างเกิดขึ้นพร้อมกัน คนนึงสัมภาษณ์คุณป้า แต่คุณลุงอีกคนก่อเตาไฟแล้ว ส่วนหัวหน้าเชฟที่มาด้วยกันกำลังเปิดกระปุกกะปิ เป็นสารคดีอาหารที่ดูแล้วจะรู้สึกเหมือนได้ไปเที่ยวสมุยพร้อมคนโลคัลจริงๆ”

เราว่าจุดมุ่งหมายของการทำสารคดีของทีมนี้ ไม่ได้มีไว้แค่พาไปชิม ตามไปกิน หรือสอนสูตรอาหารเท่านั้น แต่มันเหมือนเป็นสมุดบันทึกหน้าประวัติศาสตร์ของอาหารท้องถิ่นที่ไม่เคยมีใครมาให้คุณค่าขนาดนั้น เป็นเรื่องราวการนำเสนอรสชาติที่ ‘ควรค่าแก่การจดจำ’ ของแต่ละพื้นที่

ฟังทีมงานเล่าเรื่องราวแค่ Ep. แรกก็หัวจะปวด .. แต่ความตลกคือทีมงานนี้เขาบอกว่ายังมีอีกหลาย Ep. ในพื้นที่อีกหลายแห่ง ตั้งแต่หมู่บ้านปกาเกอะญอไปจนถึงสุดปลายด้ามขวานมารอออนแอร์แล้ว จุดนี้ใครไปนิทรรศการที่ทรงวาดไม่ทัน สามารถตามไปเที่ยวเมืองไทยผ่านสารคดีอาหารที่เหมือนสมุดบันทึกเรื่องราวเล่มหนาของทีม A Thai Rhapsody กันต่อได้ทุกวันจันทร์ที่ช่อง Everyday Podcast ได้เลย!